Gwiezdne wojny, epizod V:Imperium Kontratakuje to piąty według chronologii świata Gwiezdnych wojen film kinowy (nakręcony jako drugi w kolejności), powstały w 1980 roku.
Film opowiada o kolejnych przygodach Luke'a Skywalkera, Hana Solo, księżniczki Leii i Chewbaccy oraz pary droidów R2-D2 i C-3PO. Rebelianci zostają wyparci ze swej bazy na mroźnej planecie Hoth. Darth Vader jest ogarnięty rządzą odnalezienia młodego Skywalkera, podczas gdy sam poszukiwany udaje się na Dagobah do mistrza Yody, aby odbyc trening na rycerza Jedi. Następnie rusza na ratunek przyjaciołom i stacza pojedynek z Vaderem, podczas którego Mroczny Lord Sithów wyjawia mu przerażającą prawdę o jego dziedzictwie.
Napisy początkowe Wersja polska
Epizod V
IMPERIUM KONTRATAKUJE
Nastały ponure czasy dla rebelii.
Chociaż zniszczono Gwiazdę Śmierci,
wojska Imperium wyparły
rebeliantów z ich bazy.
Uciekając, obrońcy
wolności pod wodzą
Luke'a Skywalkera
założyli nową tajną bazę
w dalekim, mroźnym świecie Hoth.
Darth Vader, ogarnięty obsesją
odszukania młodego Skywalkera,
posłał tysiące sond w odległe
zakątki wszechświata....…
Wersja angielska
Episode V
THE EMPIRE STRIKES BACK
It is a dark time for the
Rebellion. Although the Death
Star has been destroyed,
Imperial troops have driven the
Rebel forces from their hidden
base and pursued them across
the galaxy.
Evading the dreaded Imperial
Starfleet, a group of freedom
fighters led by Luke Skywalker
have established a new secret
base on the remote ice world
of Hoth.
The evil lord Darth Vader,
obsessed with finding young
Skywalker, has dispatched
thousands of remote probes into
the far reaches of space…
Streszczenie filmu
Akcja filmu rozgrywa się 3 lata po Nowej nadziei, pierwszym filmie z cyklu Gwiezdne wojny, w roku 3 ABY.
Prolog
Mijają 3 lata od zniszczenia Gwiazdy Śmierci przez Luke'a Skywalkera. Rebelianci znaleźli schronienie na mroźnej planecie Hoth, znajdującej się na uboczu galaktyki. Założyli tam swoją główną placówkę, nazwaną bazą Echo. Darth Vader pragnie za wszelką cenę odnaleźć zarówno Luke'a, jak i samą bazę, posyła więc tysiące sond kosmicznych we wszystkie strony galaktyki. Jedna z nich ląduje na Hoth i rozpoczyna poszukiwania.
Bitwa o Hoth.
Tymczasem w bazie Echo księżniczka Leia jest zawiedziona decyzją Hana Solo, który przygotowuje się do opuszczenia szeregów Rebelii, a powodem tej decyzji jest Hutt Jabba, u którego musi spłacić dawne długi. Luke udaje się na tauntaunie na rekonesans w pobliże bazy, by sprawdzić spadające meteoryty. Zostaje jednak porwany przez śnieżnego, olbrzymiego drapieżnika zwanego wampą. Używając Mocy, udaje mu się uwolnić z jego jaskini, a podczas szukania drogi powrotnej do bazy, wyczerpanemu Luke'owi ukazuje się duch Obi-Wana Kenobiego, który nakazuje mu znaleźć mistrza Jedi Yodę na planecie Dagobah. Zaraz po tym Skywalkera znajduje Han, który przybył mu na ratunek.
Niewiele później Solo wraz z Chewiem odbywają podobny zwiad co wcześniej Skywalker, trafiając na imperialną sondę. Upewniają się w ten sposób że Imperium odkryło ich tajną bazę. Zarządzono ewakuację. Vader dowiaduje się o kryjówce Rebelii na Hoth i przybywa tam swym Egzekutorem wraz z kilkoma Gwiezdnymi Niszczycielami.
Rozpoczyna się bitwa o Hoth. Obrońcy, pragnąc dać czas bazie na ewakuację, próbują zatrzymać wojska Imperium, włączając w to potężne maszyny kroczące typu AT-AT. Rebelianci walczą zarówno w okopach, jak i w Snowspeederach. Luke Skywalker także bierze udział w bitwie, podczas gdy Han Solo próbuje wydostać księżniczkę i droidy z bazy Echo.
Pościg
Gdy już znaleźli się Millennium Falconem na orbicie, do próby przechwycenia ich przystąpiły trzy Gwiezdne Niszczyciele, mimo to korelianowi udaje się je wymanewrować. Postanowia zgubić ścigające ich myśliwce Imperium w pobliskim pasie asteroid. Jeden po drugim, myśliwce TIE ulegają zagładzie przez najrozmaitsze asteroidy. Hanowi udaje się przeprowadzić frachtowiec przez niebezpieczny pas i skryć go w kraterze, który znajduje się na największej z asteroid.
Trening u mistrza Yody
Po zakończeniu bitwy Luke wędruje swym X-wingiem na Dagobah, gdzie odnajduje małego, zielonego mistrza Yodę. Zgadza się on trenować Luke'a, zastrzegając jednak, iż życie rycerza Jedi nie jest ani łatwe ani proste. Skywalker rozpoczyna intensywny trening zarówno ciała, jak i umysłu. Yoda uczy go korzystać z Mocy i wpaja mu mądrości Jedi. Podczas jednego z ćwiczeń Luke ma wizję, w której jego przyjaciele są torturowani na planecie Bespin przez Vadera. Yoda sugeruje, że prawdopodobnie jest to wizja przyszłości, więc Skywalker, nie zwlekając ani chwili, mimo sprzeciwu mistrza leci na Bespin.
Zdrada
Han i Leia, którzy wciąż przeczekiwali imperialny pościg, skryci Millennium Falconem w pasie asteroid, zdecydowali w końcu udadzą się na Bespin, do Lando Calrissiana, starego przyjaciela Hana. Przybywając do Miasta w Chmurach zostają ciepło powitani przez czarnoskórego biznesmena. Okazało się jednak że Lando współpracuje z Imperium i cała czwórka wpada w ręce Vadera. Han Solo zostaje zamrożony w karbonicie i przekazany łowcowi nagród Bobie Fettowi, ale nieco wcześniej Leia wyznaje mu miłość. Samą księżniczkę i Chewiego Vader każe zaprowadzić na swój statek.
Pojedynek i prawda
Skywalker przybywa na Bespin. Po wylądowaniu przemierza opustoszałe korytarze Miasta w Chmurach i po chwili napotyka Bobę Fetta, który wraz z kilkoma szturmowcami eskortuje zamrożonego w karbonicie Hana na jego statek. Luke zaczyna śledzić całą ekipę, ale zostaje zdemaskowany i rozpoczyna się wymiana ognia z blasterów. W ogólnym zamieszaniu Leia ostrzega młodzieńca, że może wpaśc w pułapkę. Po chwili na scenie zostaje tylko Luke i kierując się wgłąb konstrukcji napotyka czekającego na niego Dartha Vadera. Oboje uruchamiają swoje miecze świetlne i rozpoczynają pojedynek na świetlne miecze.
W tym samym czasie Leia, Chewbacca i Lando zostają uwolnieni przez ludzi tego ostatniego, który wytłumaczył oburzonej parze, że został przez Vadera zmuszony wybierać pomiędzy nimi a dobrem mieszkańców Miasta w Chmurach. Następnie postanawia się zrehabilitować i zdradza, że Boba Fett ze swoim cennym ładunkiem znajduje się na wschodniej platformie. Grupa czym prędzej tam podąża, ale nie udaje im się dotrzeć na czas do Fetta, który odlatuje swoim statkiem. Ponadto doganiają ich szturmowcy i zasypują gradem blasterowych błyskawic.
Pojedynek ojca z synem.
Luke dalej toczy zawzięty pojedynek z Vaderem. Mroczny Lord na przemian kpi z jego umiejętności i podsyca w nim nienawiść, pouczając, by czerpał z niej siłę. W pewnym momencie Skywalker wpada w komorę zamrażającą i omal nie staje się kolejnym blokiem karbonitu. Walka chwilowo się zatrzymuje, gdy Luke'owi udaje się zepchnąć Vadera na niższy poziom komory. Lord Sithów po pewnym czasie wychodzi z ukrycia i korzystając z ciemnej strony Mocy ciska w młodzieńca elementami wnętrza. Luke nieporadnie próbuje się obronić, a w końcu wylatuje przez wyrwę w okrągłym oknie, zatrzymując się na elementach platformy.
który w końcu odcina mu dłoń. Gdy walka się kończy, Vader zaczyna namawiać Skywalkera do przejścia na jego stronę, aby do niego dołączył i razem z nim obalił Imperatora. Następnie wyjawia mu przerażającą prawdę, iż to on jest jego ojcem.
- "Obi-Wan nigdy ci nie powiedział, co stało się z twoim ojcem." - Darth Vader
- "Powiedział mi wystarczająco. Że ty go zabiłeś"! - Luke Skywalker
- "Nie. Ja jestem twoim ojcem." - Darth Vader
Skywalker, będąc w ślepym zaułku, nie mając nic do stracenia postanawia skoczyć w głąb ogromnego szybu. Udaje mu się przeżyć i wylatuje na zewnątrz Miasta w Chmurach, zawisając na antenie. Dzięki Mocy wzywa telepatycznie Leię i niedługo potem zjawia się pod nim Millennium Falcon. Mimo pewnych problemów z hipernapędem, udaje im się uciec przed flotą Imperium.
Epilog
Luke przechodzi rekonwalescencje na rebelianckim okręcie medycznym klasy Nebulon-B. Jego dłoń zostaje zastąpiona mechaniczną protezą, pokrytą syntetyczną skórą. Lando Calrissian obiecuje księżniczce że uratują Hana z rąk Jabby i wraz z Chewbaccą odlatuje Millennium Falconem w kierunku planety Tatooine. Luke i Leia stoją przy oknie widokowym, śledząc wzrokiem oddalający się ku nieznanemu frachtowiec.
Luke Skywalker - Mark Hamill
Han Solo - Harrison Ford
Księżniczka Leia - Carrie Fisher
Ben (Obi-Wan) Kenobi - (pojawienie jako duch Mocy) Alec Guinness
Lando Calrissian - Billy Dee Williams
Boba Fett - Jeremy Bulloch
Boba Fett - (głos) Jason Wingreen, Temuera Morrison (w wersji DVD)
Chewbacca - Peter Mayhew
Darth Vader - David Prowse
R2-D2 - Kenny Baker
C-3PO - Anthony Daniels
Yoda - Frank Oz (głos)
Szef Ugnaughtów - Jack Purvis
Lobot - John Hollis
C-3PO - Anthony Daniels
Głos Darth Vadera - James Earl Jones
Imperator - Nieznana aktorka, Ian McDiarmid (w wersji DVD)
Imperator (głos) - Clive Revill, Ian McDiarmid (w wersji DVD)
Admirał Piett - Kenneth Colley
Generał Veers - Julian Glover
Admirał Ozzel - Michael Sheard
Kapitan Needa - Michael Culver
Generał Rieekan - Bruce Boa
Zev (Łotr 2) - Christopher Malcolm
Wedge (Łotr 3) - Denis Lawson
Hobbie (Łotr 4) - Richard Oldfield
Dak (strzelec Luke'a) - John Morton
Janson (strzelec Wedge'a) - Ian Liston
Major Derlin - John Ratzenberger
Porucznik pokładowy - Jack McKenzie
Kontroler Romas Navander - Jerry Harte
Tamizander - Rey Norman Chancer
Trey Callum - Norwich Duff
Tigran Jamiro - Ray Hassett
Toryn Farr - Brigitte Kahn
Wyron Serper - Burnell Tucker
Kapitan Lennox - John Dicks
Kapitan Bewil - Milton Johns
Komandor Nemet - Mark Jones
Porucznik Cabbel - Oliver Maguire
Dengar - Morris Bush
Oficer M'kae - Mark Capri
Merril i Bossk - Alan Harris
Generał McQuarrie - Ralph McQuarrie
Zuckuss i E-3PO - Cathy Munro
Darth Vader - C. Andrew Nelson (Edycja Specjalna)
4-LOM, K-3PO i szturmowiec - Chris Parsons
Edian - Quentin Pierre
Jess Allashane, Jerrol Blendin - Treat Williams
Twórcy
Reżyseria Irvin Kershner
Scenariusz -Leigh Brackett i Lawrence Kasdan (na podstawie historii wymyślonej przez George'a Lucasa)
Producent - Gary Kurtz, Robert Watts (współproducent), Rick McCallum (Edycja Specjalna)
Producent wykonawczy - George Lucas
Projektant produkcji - Norman Reynolds
Zdjęcia - Peter Suschitzky
Scenografia - Michael Ford
Montaż - Paul Hirsch, a także George i Marcia Lucas (niewymienieni w napisach) oraz T.M. Christopher (Edycja Specjalna)
Dźwięk Ben Burtt
Kostiumy - John Mollo
Ilustrator - Ralph McQuarrie
Charakteryzator - Stuart Freeborn
Muzyka John Williams
Nagrody
1981: John Williams (I) (nominacja) Oscar najlepsza muzyka
1981: John Williams (I) (nominacja) Złoty Glob najlepsza muzyka
1981: Oscar najlepsze efekty specjalne
1981: Norman Reynolds (nominacja) Oscar najlepsza scenografia
1981: Mark Hamill (I) Saturn najlepszy aktor
1981: Irvin Kershner Saturn najlepszy reżyser
1981: Saturn najlepsze efekty specjalne
1981: John Williams (I) (nominacja) Saturn najlepsza muzyka
1981: Billy Dee Williams (nominacja) Saturn najlepszy aktor drugoplanowy
1981: Leigh Brackett (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
1981: John Williams (I) BAFTA najlepsza muzyka
1981: Norman Reynolds (nominacja) BAFTA najlepsza scenografia
1981: John Williams (I) Grammy najlepsza muzyka
1981: Saturn najlepszy film sci-fi
1981: Lawrence Kasdan (nominacja) Saturn najlepszy scenariusz
1981: Złoty Ekran
1981: John Mollo (nominacja) Saturn najlepsze kostiumy
1981: (nominacja) BAFTA najlepszy dźwięk
1981: Oscar najlepszy dźwięk
Produkcja
"Ten film musi być znacznie lepszy, większy i bardziej skomplikowany niż Gwiezdne wojny. Bo jeśli druga część nie wypali... to będzie koniec Gwiezdnych wojen. Jeśli jednak odniosą sukces, będę mógł zrobić ich więcej."
— George Lucas
Wstęp
Po sukcesie Nowej nadziei George Lucas był pewny, że chce stworzyć kontynuację. Zaplanował sobie wtedy 9-częściową sagę i chciał przenieść na ekran chociaż jedną trzecią.
Według umowy z 20th Century Fox (która została zawarta jeszcze przed rozpoczęciem zdjęć do Nowej nadziei, w 1975), Lucas był zobowiązany do nakręcenia kolejnego filmu z cyklu Gwiezdne wojny w ciągu dwóch lat, inaczej prawa do tego, jak i przyszłych części, przeszłyby na studio. Reżyser nie mógł sobie na to pozwolić, stwierdzając, że albo nakręci film na swój sposób i za własne pieniądze, albo nie nakręci go wcale. Na Gwiezdnych wojnach zarobił 30 milionów dolarów, z czego 20 przeznaczył na produkcję Imperium kontratakuje (lokując je we własnej firmie, LucasFilm). Szefowie 20th Century Fox byli wściekli, gdyż mieli jedynie prawo współgłosu - to Lucas decydował o wszystkim, bo przestał być zależny od ich pieniędzy. Wiedział, że nawet jeśli studiu nie spodoba się projekt, on i tak go nakręci. Od zawsze pragnął swobody twórczej i dopiero inwestycja własnych pieniędzy w projekt mu to umożliwiła (mimo iż naczelną zasadą w Hollywood tamtych czasów było to, aby w żadnym wypadku nie wykładać prywatnych środków na film). A na wszelkie pytania szefów odnośnie Imperium odpowiadał: "Niech was to nie obchodzi".
Zamieszanie ze scenariuszem i reżyserem
Lucas pamiętał, jak długo i ciężko szło mu pisanie scenariusza do Nowej nadziei. Postanowił więc, że napisze scenariusz, a potem zleci jego opracowanie jakiemuś profesjonaliście. Zdecydował się na Leigh Brackett. Spotkał się z nią, wyjaśnił mniej-więcej fabułę i przekazał najróżniejsze notatki. W marcu 1978 roku Leigh przekazała George'owi pierwszą wersję scenariusza. Niestety, to była jej ostatnia, gdyż tydzień później umarła na raka.
Lucas był w kropce. Miał scenariusz wymagający dalszej pracy, a produkcja filmu miała się niedługo rozpocząć. Zaczął więc sam nad nim pracować. Dopiero pięć miesięcy później, w sierpniu 1975, spotkał się z Lawrence Kasdanem, który właśnie oddawał scenariusz Poszukiwaczy zaginionej Arki. Namówił go, by dokończył pracę Leigh i jego. Czy nie uważasz, że powinieneś najpierw choć raz przeczytać "Poszukiwaczy..."? - zapytał wtedy Kasdan. "Jeśli mi się nie spodoba, zadzwonię do ciebie i zapomnimy o całej sprawie" - odparł żartobliwie Lucas.
Kolejnym problemem było znalezienie odpowiedniego reżysera. Lucas nie chciał reżyserować, gdyż miał za dużo na głowie - musiał kontrolować całą produkcję, zdobyć pieniądze, prowadzić LucasFilm i ILM, które to firmy przecież sam założył. Ponadto chciał zostawić swoim asystentom takie rzeczy jak dogadywanie się z niektórymi aktorami i członkami załogi, gdyż kosztowało go to za dużo nerwów. Dostał od Gary'ego Kurtza listę z nazwiskami ponad 100 reżyserów, którą skrócił do 20 (nawet nie oglądając ich filmów). W końcu zdecydował się na Irvina Kershnera, który był jego wykładowcą na Uniwersytecie Południowej Karoliny. W rozmowie z nim ostrzegł, że to będzie najtrudniejszy projekt w jego karierze. Kershner początkowo nie chciał przyjąć propozycji. Stwierdził że Imperium nigdy nie dorówna pierwszym Gwiezdnym wojnom [1], poza tym bał się o niewystarczająco dużo swobody twórczej. Jednak gdy powiedział o spotkaniu i odrzuceniu oferty swojemu agentowi, ten spytał się go czy oszalał i nakazał mu natychmiast przyjąć propozycję. Następnie wyjechał do Londynu, by tam rozpocząć produkcję wstępną.
Następnie zaczęto kompletować zespół. W dużej części składał się on z osób, które pracowały nad pierwszymi Gwiezdnymi wojnami - Robert Watts (współproducent), Norman Reynolds (projektant produkcji), Stuart Freeborn (charakteryzator), John Mollo (projektant kostiumów), Ralph McQuarrie (ilustrator), Paul Hirsch (montażysta) i John Williams (kompozytor). Lucas postanowił dać drugą szansę Gary'emu Kurtzowi, z którym miał pewne sprzeczki podczas kręcenia Nowej nadziei.
W międzyczasie znów wynikły problemy związane ze scenariuszem. Po pierwsze, George upierał się, by ominąć prezentowanie kluczowych elementów z pierwszych Gwiezdnych wojen i od razu rozwinąć akcję, argumentując to tym, że Imperium kontratakuje to druga część trylogii, a nie wymyślony na szybko ciąg dalszy. Wiązało się to z pewnym niebezpieczeństwem, gdyż widzowie którzy nie widzieli Nowej nadziei mogliby być mocno zdezorientowani, jednak Kasdan przystał na to. Rozmawiając z Lucasem robił wiele notatek, które następnie zabrał ze sobą do Los Angeles, by tam kontynuować pracę. George chciał, by Imperium miało trzy akty, każdy o długości mniej więcej 35 minut. Scenariusz miał być krótki, treściwy i składać się z nie więcej niż 105 stron. W końcu Lawrence Kasdan powrócił i zaprezentował pierwsze 25 stron, jednak Lucas, Kershner i Kurtz po prostu je podarli, a ten pierwszy dodał: "Nie, to nie jest to czego chcę". Kasdan szybko spostrzegł, że George zaniedbywał emocjonalne treści sceny na rzecz akcji, zbyt szybko przechodząc od jednej sceny do kolejnej. Dodatkowo główne problemy, jakie występowały pomiędzy bohaterami, nie znalazły swojego rozwiązania, które postanowiono przenieść do części trzeciej. To właśnie te kwestie wywoływały najżarliwsze dyskusje.
Na szczęście dla Lucasa, z obsady nie wypadł żaden z głównych aktorów. Całej trójce - Markowi Hamillowi, Carrie Fisher i Harrisonowi Fordowi Lucas zaoferował wysokie gaże oraz procenty z wpływów. Nie musiał tego robić, gdyż wszyscy mieli podpisane umowy na dwie kolejne części Gwiezdnych wojen. Powrócił także Alec Guinness, mimo tego, że jego postać Obi-Wana Kenobiego zginęła w Nowej nadziei. Wynikł pewien problem, albowiem Guinness zapadł na infekcję oczu, która mogła spowodować ślepotę. Mimo że lekarze zabronili mu pracy przy reflektorach, Alec zgodził się zagrać w kilku scenach kręconych na blue boxie (które potem specjaliści z ILM mogli wykorzystać jak tylko chcieli).
Tymczasem Kershner pracował. Wraz z artystami z LucasFilm rozrysował praktycznie cały film, co pomogło mu w wyczuciu rytmu i atmosfery. Po sześciu miesiącach ciężkiej pracy wraz z projektantami stworzyli książkę o grubości 40 centymetrów, która zawierała wszystkie możliwe szkice koncepcyjne, plany makiet itp.
Mimo to reżyser nie był zadowolony. Jako że wiele ujęć było kręconych z użyciem efektów specjalnych, odbierało mu to swobodę twórczą. Kamery często musiały być w określonym dużo wcześniej miejscu i nie było mowy o jakichkolwiek zmianach, których potrzebę Kershner sobie uświadamiał.
Norwegia
Pierwszą lokacją do zdjęć miał być bezdrzewny lodowiec, imitujący powierzchnię mroźnej planety Hoth. Poszukiwania trwały długo - przejechano wzdłuż i wszerz Kanadę, Alaskę i Skandynawię. Co prawda znaleziono piękne miejsca, jednak były one zbyt daleko od cywilizacji, by brać je pod uwagę. W końcu jeden z pracowników Foxa poinformował LucasFilm o mieścinie zwanej Finse, w Norwegii. Okazało się, że była idealna, znajdowała się niedaleko lodowca zwanego Hardangerjøkulen.
Zdjęcia do Imperium kontratakuje rozpoczęto 5 marca 1979 roku w Finse. Była to malutka miejscowość 1240 metrów nad poziomem morza, ostatnia stacja kolejowa na północy kraju, na dodatek poza granicą zadrzewienia. Oprócz stacji znajdował się tam tylko hotel. "Producent, kierownik artystyczny i ja przyjrzeliśmy się Finse dokładnie. Było idealne. Miało nawet stację kolejową, oddaloną tylko o pół godziny drogi od lodowca. Zajęliśmy cały hotel i kilka budynków kolei. To była trudna logistycznie praca, ale i tak lepsza od budowania nowego obozu gdzieś w Arktyce" - wspomina Gary Kurtz.
Wkrótce zaczęły się pierwsze kłopoty. Pech chciał, że zima 1978/79 była najsroższą zimą Europy północnej od pięćdziesięciu lat. Duże problemy z dotarciem na plan miał Harrison Ford - najpierw przyleciał z Londynu do Oslo, z Oslo dotarł do Geilo (duży ośrodek narciarski), gdzie jego pociąg zatrzymała lawina. Wtedy LucasFilm zawiadomiło kolej, by wysadzono aktora z pociągu i przyjechała po niego taksówka. W końcu dotarli do Ustaoset, 23 mile od Finse, gdzie na Forda czekał już śniegołaz, którym dotarł bezpiecznie do Finse.
Warunki pogodowe były strasznie. Doszło do tego, że burza śnieżna i lawiny odcięły cały zespół filmowy na dziesięć dni od świata. Podczas samego kręcenia nawet lokalni przewodnicy obawiali się, że nie będą mogli znaleźć drogi powrotnej do obozu i
zawsze nalegali na to, by kończyć zdjęcia w miarę wcześnie.
Kręcenie sceny z tauntaunem.Droga na plan zajmowała około godzinę. Często znienacka
atakowała ich zamieć. Temperatura spadała do 15-20 stopni poniżej zera. Sprzęt smarowano specjalnymi olejami, by mróz nie wyrządził szkód. Ekipa musiała też bardzo uważać na taśmę filmową, gdyż w takich warunkach łatwo się rwała i wiele materiałów
mogło bardzo szybko przepaść. Często
nie wiedzieli, czy ujęcie które właśnie nakręcili było ostre, lub czy w ogóle zostało zarejestrowane na taśmie. Śnieg stwarzał ogromne problemy - nie można było kręcić ujęć dłuższych niż 20-30 sekund, gdyż po upływie tego czasu soczewki kamer pokrywały się śniegiem i nie było nic widać. Był też przypadek, kiedy to ktoś operował kamerą podczas dużego mrozu bez rękawic, w wyniku czego trzeba było odcinać jego palce od metalu żyletką. Innego dnia Kershner chciał wyjść z hotelu, jednak śnieg przysypał i zablokował drzwi. Postanowił więc, że cała ekipa wraz ze sprzętem zostanie w holu i będzie kręcić przez okno, a na zewnątrz wyjdzie tylko Mark Hamill, by odegrać scenę ucieczki przez wampą.
W końcu zespół opuścił Norwegię i skierował się do Londynu. Produkcja Imperium kontratakuje zaczęła się źle, gdyż nakręcono zaledwie połowę z zaplanowanego materiału - zresztą sam Kershner nie wiedział, ile tego dokładnie jest i ile należy potem dokręcić w studio.
Praca w studio
Tydzień po powrocie z Norwegii rozpoczęto zdjęcia w studiu filmowym Elstree, niedaleko Londynu. Zajęły one w sumie 4 miesiące, nakręcono 250 scen w 64 dekoracjach.
Obawy Kershnera co do niewystarczającej swobody twórczej sprawdziły się. Nie mógł on nic zmieniać w scenach i ujęciach, w które ILM wstawiało później efekty specjalne. Kręcono za pomocą ciężkich kamer Vistavision, które trzeba było przymocowywać do podłogi i ustawiać pod ściśle określonym kątem. Reżyser jednak nie dał za wygraną.
Tymczasem Lucas poleciał do San Rafael (koło San Francisco), gdzie znajdowała się nowa siedziba LucasFilm i ILM. Przeprowadzka ILM z Los Angeles do Londynu trochę się opóźniła. Określono termin, kiedy to pierwsze efekty miały zostać wysłane z ILM do Londynu, jednak został on przekroczony - wtedy ILM dopiero urządzało się w nowych pomieszczeniach. George Lucas nadzorował pracę firmy przez całe, mordercze 5 miesięcy. ILM musiało wyprodukować 605 ujęć z efektami specjalnymi, czyli prawie dwa razy więcej niż w Nowej nadziei. Zespół pracował intensywnie przez dwie zmiany. Sam Lucas również całe dnie siedział w firmie.
Dla Kershnera natomiast największym problemem był Yoda. Mechaniczna kukła była jak dotąd najbardziej skomplikowaną ze wszystkich. Obsługiwało ją czterech ludzi. Frank Oz użyczył postaci głosu i koordynował działania osób obsługujących lalkę. Wszystko trwało bardzo długo. Aby nakręcic dwa wiersze dialogu, ekipa potrzebowała od 3 do 4 godzin. Minęło 10 dni i prace nie posuwały się zbytnio do przodu. Scenografię Dagobah musiano wybudować półtora metra nad ziemią, po to, by ukryć w podłodze mechaniczne części lalki. Na planie było bardzo głośno - Frank Oz wraz z reżyserem stał za monitorem i oglądał Yodę, jednocześnie wypowiadając kwestie mistrza Jedi (przekazywane przez mikrofon do kukły), podczas gdy Kershner instruował ekipę. W końcu sam Mark Hamill, grający Luke'a, nie mógł nic usłyszeć, więc wręczono mu aparat słuchowy, aby mógł zrozumieć przynajmniej słowa Yody. Animatronika, czyli sterowanie kukłami za pomocą urządzeń elektronicznych, często zawodziła. Kershnerowi w ogóle nie podobał się pomysł małego, zielonego mistrza Jedi: "Wszystko w nim było oszustwem. Każde ujęcie, każdy ruch, wszystko robiliśmy przy pomocy kamer video, monitorów, mikrofonów, czterech osób obsługujących lalkę - to było jedno wielkie nieszczęście" - opowiada.
W końcu - co było nieuniknione - nastąpił pierwszy konflikt pomiędzy Lucasem a Kershnerem. Już wcześniej George dowiadywał się podczas telekonferencji z Londynem, że Kershner przerabiał sceny, które wcześniej były już dokładnie obmyślone i rozrysowane. Zaś zaplanowanie całej sceny od nowa i wypróbowanie jej z aktorami zawsze zajmowało sporo czasu. Oprócz tego Irvin zmieniał niekiedy dialogi, pozwalając aktorom nawet improwizować. W końcu, w marcu 1979 roku, Lucas wraz z Kasdanem przybyli do Londynu i po cichu zaczęli podglądać pracę Kershnera. Oboje osłupieli. Nic nie mówiłem, George też. Stałem i musiałem przyglądać się, jak robiono ujęcia, potwornie mnie denerwowało, że były do tego stopnia zmieniane - wspomina Kasdan.
Lucas powstrzymał się od kłótni ze swym byłym wykładowcą. Pojawiał się jednak w Londynie częściej. Poprosił Kershnera, by razem z nim przejrzał cały dotychczas nakręcony materiał filmowy, bo w przeciwnym razie nie ukończą filmu. Nagle zmarł John Barry, który był odpowiedzialny za drugi zespół kamer. Wszystkim bardzo brakowało jego umiejętności.
W tym momencie trzeba było już montowac dostępny materiał. Paul Hirsch przesiedział 60 godzin i zmontował wszystko. Gdy Lucas zobaczył efekty, był przerażony - film był chaotyczny, nie trzymał się kupy. Postanowił więc samemu zasiąsc do stołu montażowego i sprawowac kontrolę nad drugą połową zdjęc. Rozumiał Kershnera i to co chciał osiągnąc, jednak to on za wszystko płacił i nie mógł sobie pozwolic na ekscesy.
Nowy montaż był jeszcze gorszy, niż poprzedni. Wtedy to Lucas nie wytrzymał i zaczął krzyczeć na Kershnera. Presja finansowa, która na nim ciążyła, stała się przyczyną jego załamania. Imperium kontratakuje kosztowało go 100 tysięcy dolarów dziennie. Lucas wziął kredyt z Bank of America w Hollywood w wysokości 15 mln dolarów, mimo to że budżet - jeszcze zanim zaczęły się zdjęcia - wzrósł do 18,5 mln. Kilka tygodni po Norwegii budżet wynosił już 22 miliony dolarów. George Lucas chciał pożyczyć od banku kolejne 6 mln. Gdy spotkał się z odmową, powiedział, że film nakręcono dopiero do połowy, na co otrzymał odpowiedź: Bardzo nam przykro.
Źródło: www.ossus.pl
|
